한국국제교류재단

“Mưa xuân rơi xuống bậc cầu thang”. Joo Jae-hwan. 2010. Tranh Acrylic trên vải Canvas. 193.7 × 130 mm.Tác phẩm trình làng trong triển lãm ra mắt nhóm “Hiện thực và Phát Ngôn” vào năm 1980 phỏng theo tác phẩm “Khỏa thân bước xuống cầu thang” (Nude Descending a Staircase) của Marcel Duchamp nhằm châm biếm sự phi lý và áp bức mà những người yếu thế trong xã hội phải gánh chịu. Nhóm “Hiện thực và Phát ngôn” đã đưa hội họa tham gia vào những vấn đề xã hội thông qua phong trào Mỹ thuật Dân chúng suốt 10 năm sau đó.

NGƯỜI CHA JOO JAE-HWAN
Họa sĩ Joo Jae-hwan nhập học khoa Hội họa phương Tây, trường Đại học Hongik năm 1960. Sau khi quyết định bỏ học giữa chừng vì hoàn cảnh gia đình, ông kinh qua nhiều nghề trước khi bắt đầu con đường nghệ thuật ở tuổi bốn mươi. Giải thích chuyện này, ông cho rằng: “Tôi bắt đầu cuộc đời nghệ sĩ theo đúng tư chất của mình một cách hết sức tự nhiên”.

Nhóm hội họa Hiện thực và Phát ngôn thành lập năm 1980, tan rã năm 1990 là nơi thai nghén đưa hội họa và phong trào Mỹ thuật Dân chúng tham gia vào các vấn đề xã hội. Trong triển lãm ra mắt nhóm, với tư cách là thành viên sáng lập, họa sĩ Joo Jae-hwan đã giới thiệu tác phẩm “Mưa xuân rơi xuống cầu thang” theo phong cách châm biếm lấy cảm hứng từ tác phẩm “Khỏa thân bước xuống cầu thang” (Nude Descending a Staircase) của họa sĩ Marcel Duchamp, tạo ấn tượng sâu sắc cho người xem. Tác phẩm này sau đó được vẽ biến tấu nhiều lần, trong đó “Mưa xuân” được đề cập ở tiêu đề thực chất là nước tiểu của những người đàn ông đứng trên cầu thang. Dòng nước tiểu càng xuống dưới càng được vẽ dày hơn tượng trưng cho sự phi lý và áp bức mà những người yếu thế thuộc giai tầng thấp trong xã hội phải gánh chịu.

Chất liệu sáng tác của ông vươn đến mọi ngóc ngách trong đời sống thường ngày. Tiêu biểu có tác phẩm “Nước và đứa con ngoài giá thú của nước” (2005) treo lủng lẳng những chai nước đã uống hết trên giá phơi quần áo nhằm ám chỉ vấn đề môi trường hoặc “Chiếc khăn bị đánh cắp” (2012) lấy chất liệu là chiếc khăn tắm mang về từ nhà tắm công cộng để đề cập đến vấn đề đạo đức đang bị mai một trong xã hội hiện đại. Ông tái sử dụng những đồ vật thường ngày bị bỏ đi và gửi gắm các thông điệp xã hội mang tính châm biếm. Đây chính là đặc trưng lớn nhất, bao quát thế giới tác phẩm của ông. Trong cuộc phỏng vấn gần đây, ông nói rằng thế giới nghệ thuật tự do và óc hài hước của mình “giống như nội động từ, chứ không phải là ngoại động từ”. Tiếp đó, ông nói: “Từ xưa đến nay, tôi giữ suy nghĩ không được để khán giả phải ngáp khi xem triển lãm của mình. Tuy nhiên, điều mà tôi cảm thấu được qua nhiều năm tháng đó là tất cả các nghệ sĩ đều có thế giới riêng của họ”.

Thời trẻ, ông đã chống lại sự bất bình đẳng xã hội, chế độ độc tài quân sự và nghệ thuật đơn sắc rập khuôn của Hàn Quốc. Nhưng giờ đây, khi quá trình dân chủ hóa chính trị đã thành công và lòng nhẹ nhàng hơn trước, ông cho rằng: “Tất cả mọi người đều có lý do riêng của bản thân”. Ông nhận thấy: “Trong xã hội, con đường hy vọng và con đường tuyệt vọng luôn xoắn vào nhau. Số phận của con người đan xen giữa sự tích cực và tiêu cực”, và chia sẻ đã nhận ra sự bất lực của giới nghệ sĩ.

“Kể từ thời điểm tác phẩm được treo trong phòng triển lãm, nghệ sĩ trở nên bất lực và phó mặc cho khán giả đánh giá. Tôi lại có cơ hội học hỏi khi thấy khán giả phát hiện những điều mà tôi chưa hề nghĩ đến.”

“Làm gì trên cầu thangthế nhỉ?”. Joo Ho-min. 2021. Tranh in kỹ thuật số trên flex. 740 × 220 cm.Tác phẩm sắp đặt cỡ lớn của nhà văn Joo Ho-min phỏng theo tác phẩm tiêu biểu “Mưa xuân rơi xuống bậc thang” của cha anh – họa sĩ Joo Jae-hwan – tái hiện tinh thần phản kháng và khiếu hài hước của cha theo cách của anh.

NGƯỜI CON JOO HO-MIN
Đây cũng chính là tiếp điểm giữa tác giả Joo Ho-min và cha của anh. Vì đối với anh, đánh giá của độc giả có ý nghĩa rất quan trọng. Anh học lóm công việc của cha từ khi còn bé. Có lẽ hình ảnh người cha vẽ tranh đã vô tình tác động khiến anh bắt đầu vẽ truyện tranh từ thời trung học. Anh thích nhìn các bạn hứng thú xem tranh của mình. Kể từ đó, anh bị “nghiện” phản hồi nhanh từ những người xem truyện tranh mình vẽ. Sự nghiệp của anh khởi đầu bằng việc đăng truyện tranh lên một trang diễn đàn vào năm 2000 với suy nghĩ: “Phải làm mọi người cười nhiều hơn nữa”. Sự hưởng ứng của độc giả cuối cùng đã đưa anh đến với con đường của một tác giả webtoon.

Được biết đến với “Jjam” (2005) – tác phẩm khởi nghiệp chính thức về đề tài cuộc sống quân nhân, nhờ bộ truyện “Thử thách thần chết” (2010-2012) anh đã vươn lên hàng ngũ nhà văn tiêu biểu của Hàn Quốc. Phim “Thử thách thần chết: Giữa hai thế giới” (2017) chuyển thể từ tác phẩm cùng tên đã thu hút 14 triệu lượt xem, đứng hạng ba về tổng lượt xem trong lịch sử điện ảnh Hàn Quốc. Phần tiếp theo mang tên “Thử thách thần chết: 49 ngày cuối cùng” (2018) cũng đã thu hút 12 triệu lượt xem.

Nhà văn nổi tiếng đồng thời cũng là một YouTuber có 210.000 lượt người theo dõi tâm sự: “Tôi từng có ý muốn bỏ chạy khi chuẩn bị triển lãm này”. Anh cho biết lý do: “Truyện tranh không phải là thứ tạo ra để treo trong triển lãm mỹ thuật nên treo lên tường trông rất khó coi. Tôi thấy áp lực khi nghĩ đến việc khán giả sẽ đón nhận nó ra sao”. Thế nhưng, những lo lắng của anh chỉ là vô ích.

Tranh vẽ và tác phẩm nghệ thuật sắp đặt của họa sĩ Joo Jae-hwan tràn ngập tầng hai phòng triển lãm, mang đến nhiều trải nghiệm thưởng lãm phong phú. Ngược lại, phòng triển lãm tầng ba thoạt nhìn trông có vẻ trống trải, chỉ trưng bày các tập vẽ phác thảo kịch bản và bản in kỹ thuật số những cảnh chính trong các tác phẩm tiêu biểu của tác giả Joo Ho-min. Dẫu vậy, nhiều khách tham quan vẫn chăm chú ngắm từng tác phẩm trưng bày và chìm đắm vào câu chuyện anh tạo ra. Giống như khoảng trống giữa các dòng chữ tạo cho người đọc không gian tưởng tượng, sự thoáng đãng ở tầng ba có tác động mang đến cho người xem cảm giác thư thả để nghiền ngẫm và thưởng thức từng phân cảnh của câu chuyện. Những quyển sách anh tham khảo khi sáng tác cho thấy khoảnh khắc những vật rất đỗi bình dị hóa thân thành nguồn cảm hứng cho trí tưởng tượng.