한국국제교류재단

Tiền lệ sản xuất phim hoạt hình từ các bộ truyện tranh đã có từ khoảng 100 năm trước. Trong bộ phim ngắn “Nemo Bé Bỏng - Cuộc phiêu lưu đến xứ sở Mộng Đẹp” (Little Nemo in Slumberland) được ra mắt năm 1911, họa sĩ truyện tranh và nhà làm phim hoạt hình Winsor McCay đã mô tả chuyển động của các nhân vật trong tác phẩm trên 4.000 trang giấy. Kể từ đó, việc chuyển thể truyện tranh thành phim hoạt hình được xem như là một lẽ đương nhiên.

Đặc biệt hơn, trong bối cảnh phim hoạt hình 3D đang làm mưa làm gió tại Nhật Bản những năm 1990, có một hệ thống truyền thông phức hợp được gọi là “Ủy ban Sáng tác” đã thực hiện kết hợp nhiều hình thức truyền thông độc đáo. Các tập truyện tranh được đăng tải dài kỳ trên tạp chí được xuất bản dưới dạng sách in, sau đó sản xuất thành phim hoạt hình và kèm theo sản xuất các sản phẩm liên quan. Chuỗi kết hợp truyền thông này đã góp phần củng cố, thúc đẩy cộng đồng người hâm mộ ngày càng trở nên lớn mạnh hơn. Nhờ có sự gắn kết liên tục giữa truyện tranh đã được xuất bản và phim truyền hình dài tập hay hoạt hình chiếu rạp mà độc giả truyện tranh, một cách rất tự nhiên, cũng trở thành khán giả của phim hoạt hình. Ngược lại, cũng có nhiều người tiếp cận với phim hoạt hình được phát sóng trên các kênh thiếu nhi trước, rồi sau đó mới tiếp cận nguyên tác truyện tranh. Bằng cách này, khán giả vốn đã thưởng thức đồng thời cả truyện tranh lẫn phim hoạt hình cũng có thể dễ dàng đón nhận việc chuyển thể truyện tranh thành phim hoạt hình.

Bất chấp những hạn chế về hình ảnh và lời thoại chỉ được vẽ trên mặt phẳng 2D, webtoon cũng có ưu điểm bởi nó có thể cụ thể hóa thế giới ảo một cách chân thật, làm độc giả cảm nhận những hình ảnh tĩnh trên mặt phẳng hệt như đang chuyển động. Phong cách vẽ và cách diễn đạt đặc trưng của truyện tranh qua các từ tượng thanh, tượng hình và đường hiệu ứng của từng khung truyện đã mang lại sự sống động cho mỗi phân cảnh. Dường như chẳng có thế giới tưởng tượng nào là không thể tái hiện trong webtoon.

Có hai cách để chuyển thế giới ảo được vẽ trong truyện tranh thành hình ảnh động. Một là quay hình ảnh thật như phim điện ảnh, hai là làm như phim hoạt hình. Để kể lại một câu chuyện thuộc lĩnh vực khoa học viễn tưởng (science fiction) hay thế giới kỳ ảo (fantasy) bằng hình ảnh như phim điện ảnh hoặc truyền hình, nhà làm phim phải ghi hình ở các phim trường rộng lớn cùng quá trình hậu kỳ sử dụng nhiều hiệu ứng kỹ xảo đặc biệt. Việc sản xuất phim rất phức tạp và đòi hỏi nguồn kinh phí khổng lồ. Ngược lại, công đoạn sản xuất phim hoạt hình chuyển thể từ truyện tranh tương đối đơn giản và hiệu quả, đồng thời còn có ưu điểm là truyền tải trọn vẹn sức hút của nguyên tác. Đặc biệt, sản xuất phim hoạt hình 2D thay vì phim hoạt hình 3D là một chiến lược hiệu quả để tái hiện sức hút ấy. Hơn thế nữa, độc giả truyện tranh không hề tỏ ra khó chịu khi xem các bộ phim chuyển thể từ tác phẩm truyện tranh mà mình yêu thích.

Cảnh trong tập 6 “Chúa tể học đường” của Yongje Park được phát hành dài kỳ trên NAVER WEBTOON từ tháng 4/2011 đến 10/2022. Đây này là một trong các tác phẩm đình đám tiêu biểu trên NAVER WEBTOON được chuyển thể hoạt hình năm 2020 và phát sóng tại Hàn Quốc và Nhật Bản. Tác phẩm phác hoạ câu chuyện đấu tranh giành chiến thắng giữa các thí sinh trong cuộc thi võ thuật mà trong đó ai thắng sẽ đạt được ước nguyện của mình. Tác phẩm vẽ nên những câu chuyện xảy ra trong quá trình tham gia cuộc thi giữa các nhân vật.
ⓒ NAVER WEBTOON, Yongje Park

Gần đây, một trong những thể loại đặc trưng xuất hiện nhiều trên nền tảng webtoon chính là giả tưởng. Thể loại giả tưởng theo mô tuýp trò chơi bảo đảm tính gay cấn đã hứa hẹn trước với khán giả qua quá trình đánh bại kẻ thù và trở thành người mạnh nhất của nhân vật chính hay thể loại kỳ ảo lãng mạn khi được chuyển thể thành phim hoạt hình sẽ thể hiện đúng nguyên tác hơn là chuyển thể thành dạng truyền thông phức hợp được sản xuất bằng hình ảnh thật. Bởi vì chính câu chuyện nhân vật chính di chuyển đến thể giới kỳ ảo như trong trò chơi để thực hiện nhiệm vụ đã được kể trong một không gian “ảo”, một không gian giả định không tồn tại trong thực tế.

Bộ webtoon “Toà tháp bí ẩn” (Tower of God) kể về một cậu bé lớn lên qua những chuyến phiêu lưu trong thế giới kỳ ảo. Câu chuyện là cuộc hành trình lên đỉnh tháp để tìm lại một cô bé - người từng là chỗ dựa như gia đình thời thơ ấu đã bỏ rơi cậu. Tác phẩm này đã được đăng tải dài kỳ trên nền tảng NAVER WEBTOON từ năm 2010 đến nay và vẫn đang được cập nhật hàng tuần. Nếu tác phẩm nổi tiếng này được chuyển thể thành một bộ phim live-action (phim “người đóng” được chuyển thể từ truyện tranh, hoạt hình, trò chơi, v.v - chú thích của người dịch) thì chắc hẳn sẽ gặp phải không ít khó khăn.

Vấn đề trước hết đó là liệu các nhà làm phim có thể tái hiện nguyên vẹn thế giới hư cấu của webtoon sang “thế giới thật” được hay không. Mặc dù dạo gần đây, công nghệ kỹ thuật số đang ngày càng phát triển và có nhiều bộ phim được thực hiện bằng các kỹ xảo đặc biệt có độ hoàn chỉnh cao nhưng vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề. Bên cạnh thời gian và chi phí sản xuất khổng lồ, so với việc những hình ảnh vẽ tay giúp độc giả hòa mình vào câu chuyện qua sự cường điệu hay giản lược thì những thước phim do diễn viên người thật thủ vai khó mà truyền tải được điều đó. Độc giả sẽ thất vọng nếu những phân cảnh trên phim không giống với những gì họ tưởng tượng. Nói cách khác, việc thể hiện nhân vật và thế giới trong webtoon sang live-action không phải là điều bất khả thi nhưng vẫn là câu chuyện thiếu tính thuyết phục. Vì vậy, cách để tránh những rủi ro này chính là sản xuất truyện tranh thành phim hoạt hình. Việc sản xuất phim hoạt hình tất nhiên cũng đòi hỏi không ít thời gian và kinh phí, nhưng việc nó có thể tái hiện trọn vẹn thế giới hư cấu của nguyên tác đã là một thứ vũ khí tuyệt vời.

Nền công nghiệp webtoon đang tiếp tục hoàn thiện thể chế công nghiệp hóa hướng đến hệ thống chuyển thể thành phim hoạt hình và kinh doanh các sản phẩm liên quan. Để chiếm vị thế vững chắc trong thị trường nội dung toàn cầu thông qua việc đa dạng các sở hữu trí tuệ, các công ty phải mở rộng lượng khán giả mới bên cạnh việc duy trì một cộng đồng người hâm mộ hiện có.

Việc sản xuất loạt phim hoạt hình dài tập từ câu chuyện đồ sộ được đăng dài kỳ của webtoon sẽ dễ làm hài lòng lượng khán giả trung thành của nguyên tác. Đây cũng có thể là chiến lược tuyệt vời trong công cuộc thâu tóm trước đối tượng người hâm mộ tiềm năng vì khán giả của phim hoạt hình chủ yếu là trẻ em. Việc này giúp các độc giả vốn chưa quen với cách vuốt theo chiều dọc, lướt đọc webtoon trên điện thoại thưởng thức phim hoạt hình dần quan tâm đến cả webtoon một cách tự nhiên. Việc sản xuất hoạt hình dựa trên webtoon là chiến lược hữu hiệu không chỉ đối với lượng khán giả tiềm năng mà còn hướng đến lượng độc giả thưởng thức truyện tranh được chuyển thể thành phim hoạt hình.

Khó có thể khẳng định hướng sản xuất nào sẽ tạo nên thành công, nhưng khi xét đến xu hướng thưởng thức đa dạng của khán giả và độ phù hợp nhất định khi tái hiện lại nguyên tác thì việc chuyển thể thành phim hoạt hình có thể là một lời giải đáp.